De Ontwikkeling
In 2016 tekenden landgoedeigenaar Stichting Edwina van Heek en de gemeenten Dinkelland en Losser een overeenkomst voor de herontwikkelingvan Landgoed Singraven. Het unieke project maakt deel uit van een plan om de cultuurhistorie van het landgoed te versterken, te investeren in natuur en de exploitatie van het landgoed gezond te houden door oude schuren te herbestemmen en nieuwe woningen te bouwen. Een inspirerende uitdaging voor schipperdouwesarchitectuur uit Delden.
“Veel landgoederen in Nederland staan voor dezelfde uitdaging als Singraven”, vertelt architect Hans Douwes. “Wil je ze behouden, dan moet je een heldere visie ontwikkelen die zowel recht doet aan het verleden, het heden als aan de toekomst. Wat goed is, wil je behouden, maar je wilt tegelijkertijd ook een eigentijds signatuur toevoegen aan de bebouwing die gepland staat op het landgoed. De zoektocht naar de juiste balans kan niet zonder rekening te houden met de landschappelijke kwaliteit van het gebied. Vanaf de eerste gesprekken trokken we dan ook nauw op met Strootman Landschapsarchitecten. Hun landschappelijke visie vormde voor ons de onderlegger voor de architectuur van de woningen die nu gebouwd gaan worden.”
“Eén van de meest belangrijke voorwaarden van de nieuwbouw en de herbestemming is dat de natuur versterkt wordt en het cultuurhistorische karakter behouden blijft. Het onderzoek dat Strootman deed, was voor ons daarbij heel belangrijk. Zij brachten het gebied en de kwaliteit ervan in kaart en gaven aan op welke erven waar nieuw gebouwd kon worden. Dat leidde uiteindelijk tot 7 locaties, de erven, met daarop in totaal slechts 16 woningen. Het betreft dan zowel oude schuren, een monumentale pand als nieuwbouw. Aan ons de taak daar in architectuur een eenheid van te maken die herkenbaar Twents is, maar ook eigentijdse elementen bevat.”
Interview Hans Douwes
Schipperdouwesarchitectuur
Tekst Mark Kamp
Agrarisch erfgoed
Aan de eeuwenoude geschiedenis van Landgoed Singraven wordt de komende jaren een geweldig nieuw hoofdstuk toegevoegd. Waar ooit boeren het land bewerkten en vee hielden, worden zeven oude en grotendeels verdwenen boerenerven weer bewoonbaar gemaakt. Hier wordt wonen eindeloos genieten op het prachtige Twentse platteland.
Ligging
Midden in het bosrijke gebied van Twente, met Oldenzaal en Denekamp om de hoek, ligt het unieke Landgoed Singraven. Omringd door natuur biedt het landgoed de ultieme plek voor rust en onthaasten in een bijzonder groene en historische omgeving. De eerste vermelding van Singraven dateert uit het jaar 1381. Het landgoed stond destijds bekend als agrarische boerenhofstede ‘Hof ten Singraven’ en werd door de bisschop van Utrecht beleend aan boeren die er leefden van de landbouw en veeteelt. Door de jaren heen groeide het landgoed uit tot een gebied van ruim 1165 hectare met twee havenzaten en 37 boerenerven.
Streekeigen architectuur
Tegenwoordig is het landgoed ongeveer de helft kleiner dan in de middeleeuwen en op een aantal van de 37 boerenerven van weleer pronken nu nog verschillende monumentale gebouwen. Dit agrarisch erfgoed wordt de komende jaren verrijkt met nieuw te bouwen woningen en de herbestemming van oude schuren. Uiteraard in lijn met het klassieke karakter, maar ook met ruimte voor een moderne invulling. De bouwstijl die hier wordt toegepast zal zowel traditioneel als eigentijds zijn met een vernieuwend randje. De woningen worden geheel volgens streekeigen vormen en materialen gebouwd, zodat ze passen in het landschap.
Invulling diverse erven
Voormalig landgoedeigenaar Laan heeft diverse boerderijen laten slopen omdat deze niet in zijn ideaalbeeld van het parklandschap van Singraven zouden passen. Enkele van deze plekken worden nu opnieuw bebouwd zodat oude erven nieuw leven wordt ingeblazen. Elk erf bevindt zich in een ander stuk natuurgebied van het landgoed. Dit zorgt ervoor dat ieder erf een op zichzelf staande wonderlijke beleving kent. De nieuwe erven, te weten Erve Schiphorst, Erve Grobbe, Erve Olde Sonderhuis, Erve Slinge, Erve Haboer, Erve Horst en Erve Loman, sluiten zoveel mogelijk aan bij het beeld van de boerenerven die kenmerkend zijn voor dit gebied en het landschap. Zo zijn de hoofdkleuren en het materiaal afgestemd op het landgoed en staat het gebruik van natuurlijk materiaal en de toepassing van gedekte kleuren hierbij voorop. De ambachtelijke en sobere uitstraling op het landgoed is het uitgangspunt voor de details en het materiaal-en kleurgebruik. Om zoveel mogelijk zicht te houden op de prachtige natuurrijke omgeving en de bijzondere materialen behorend aan het landschap, gebeurt parkeren zoveel mogelijk buiten het zicht en bij voorkeur in een gebouw. Deze architectuur en materialisatie komt voort uit het beeldkwaliteitsplan dat is goedgekeurd door de Welstandscommissie ter bescherming van het landgoed.
Plan
Veel van de karakteristieken die kenmerkend zijn voor de huidige architectuur op Singraven dateren uit de tijd van voormalige eigenaar Laan en zijn architect Andries de Maaker. De nieuw te bouwen woningen en de herbestemming van de huidige gebouwen wordt architectonisch gekenmerkt door het karakter van het landgoed en de herkenbare Twentse bouwstijl. Zo bestaan de toekomstige woningen uit de typische menging van Zaanse en Saksische boerderijkenmerken, de toepassingen van Singraven-groen, Singraven-luiken en eenduidige toegangshekken. De woningen springen in het oog door de grote kappen met oranje dakpannen en de zwarte houten topgevel en gaan deels schuil achter het groen van bomenlanen, bosjes, boomgroepen, boomgaarden en diverse struiken om te passen binnen het landschap. Om hierbij te zorgen voor één geheel in de uitstraling zal er rond het erf één ‘hoofdgebouw’ zijn - de boerderij - , waar de overige gebouwen ondergeschikt aan zijn. Om recht te doen aan de historische afleesbaarheid van de oorspronkelijke bebouwing is het van groot belang de overige gebouwen te situeren in de vorm van zogenaamde losse strooiing op het erf. Hiermee wordt juist gerefereerd aan de oorspronkelijke opzet van het Twentse erf. De invulling van de diverse erven, de architectuur en de toepassing van natuurlijke materialen zijn door de potentiele kopers niet te wijzigen. De indeling van de woningen is echter naar alle vrijheid in te richten.
